درس سوم
در درس های گذشته بحث صدادار های زبان کردی و فارسی کردیم، همچنین گفتیم کە شش تا از صدادارهای زبان کردی با فارسی مشترک هستند ولی دو صدادار دیگه در زبان کردی وجود داره که معمولا فراگیران غیر کرد زبان باهاش با مشکل مواجه میشن ، چون این دو حرف رو تو زبانشان ندارند.
این دو حرف یکی از چند حروفی هستند که فرد در اولین گوش دادن میفهمه که فرد مقابلش کردزبانه یا غیر کردزبانه و کردی یاد گرفته، پس بیشتر به این درس دقت کنید.
برای خواندن این بخش به ادامه/بەردەوام مراجعه کنید.
در زبان کوردی دو حرف (او) وجود دارد
(او)ی خفیف:کە نوشتنش مثل: کوڕ ـ کوتن ـ کوشت ـ ئوستاد ـ گورگ ـ کورسی ـ دورمان ـ دوژمن، دوعا، شوکر، خودموختار و ...
(فیلم رو حتما نگاه کنید)
(او)ی درشت یا کشیدە:کە در درس گذشته گفتیم در فارسی به شکل یە "و" نوشته میشه ولی با همان تلفظ در کردی بە شکل (وو) یعنی دوتا واو نوشتە میشود.
وو درشت (وو)
هوور - سوور(قرمز) - موور - شوور ـ نوور ـ نووسین ـ ببوورن (ببخشید) ـ لووت (دهن) ـ ڕوود
دوستان او کشیده در زبان فارسی هست ولی به صورت یک (و) نوشته میشه مثل
نور = نوور
دوستان این (او)ی کوتاه رو با (واو) صامت اشتباه نگیرید کە دربارش توضیح می دم.
تفاوت حرف "او"ی کشیده با "او"ی کوتاه
۱ـ تفاوت در شکل ظاهری حروف که "او"ی کشیده به شکل: وو و "او"ی کوتاه به شکل: و
کووڕ: خمیده ـــ کوڕ: پسر
قووڵ: عمیق ــــ قوڵ: صدای جوشیدن آب
۲ـ تفاوت در تلفظ فیلم پاین را تماشا کنید.
تورک، کورد، گورگ، خودموختار، شوکر، دوعا، حوکوومەت، قوربان
توجه: کلمات مشترک کردی و فارسی در صورتی که کلمه ای در کردی دارای "او"ی کوتاه باشد و وارد فارسی شود به دلیل نبود این حرف در زبان فارسی کلمه تغیر کرده و به ضمه ــُــ تبدیل می شود و برعکس این قضیه هم میتونه باشه.
مثل: کُرد، تُرک، گُرگ، شُکر، دُعا، قُربان و ...
تفاوت حرف صدادار "او"ی کوتاه با بیصدای "واو"
مشکل برای یه کسی پیش میاد که حرف زدن به کردی رو بلد نباشه یا با حروف عربی آشنایی نداشته باشه برای مثال: کلمهای مثل: واسە ــ چەکوچ ــ گوند ــ گەورە و ....
از کجا بداند که "واو w " در این کلمات به کار رفته یا "او " u ی کوتاه؟
راه اول: اگر (و)در اول کلمه باشه و همزه نداشته باشه (واو) است، پس (و) به کار رفته در کلمه "واسە" بیصداست و تلفظش به شکل "واو" است.
زیرا تمام صدادارها اگه در اول کلمهای بیایند حتما " ئـ " می گیرند مثل: ئوستاد، ئومید و ...
راه دوم: در زبان کردی، فارسی و عربی هیچ گاه دو حرف صدادار به دنبال هم نمـــی آیـند ولی میبینم که بعد "و"حرف صدادار " ا "اومده، پس این حرف "و" بیصداست و گفتیم تلفظش "واو" میشه و " ا "رو که دیگه همه میدانیم تنها صداداره و توضیحش دادیم و ...
کلمه " چەکوچ " از کجا بدانیم کە "و" به کار رفته صداداره یان بیصداست؟
جواب: اگه پیش یا قبلش حرف صداداری نیامده بود پس این یعنی "او"ی کوتاه است
توجه: ولی اگه به شکل "وو" بود این "او"ی کشیده است و اگر به شکل " ۆ " بود این ضمه ــُــ است.
کلمه " گوند" این هم چون صداداری اطرافش نمی بینیم پس حرف صدادار "او"ی کوتاه است
کلمه " گەورە " این کلمه رو الان شمای غیر کرد زبان الان می توانید تلفظ کنید چرا چون میدانید "و" به کار رفته بعد حرف صدادار " ـە " آمده پس بیصدا و تلفظ "واو" داره